یامهدی

يکی از صفات رذيله که بسيار مذمت شده است بداخلاقی و سوء خُلق است. واژه بداخلاقي در لغت به معناي « تندخويي و بدخويي »[1]مي‌باشد و در اصطلاح اخلاق جمع خُلُق عبارت است از « يك سلسله ملكات نفساني كه در وجود انسان  شکل گرفته و با توجه به آن صفات، اعمال و كارها بدون نياز به فكر و تأمل از انسان صادر مي‌شود »[2] « براساس اين تعريف، اخلاق عبارت از صفات انساني است و اخلاق نيكو به ملكاتي گفته مي‌شود كه منشأ صدور اعمالي گردد كه از نظر شرع و عقل شايسته و پسنديده باشد و اخلاق سوء نيز عبارت از يك سلسله ملكاتي است كه اعمال زشت و افعال ناپسند از آنها سرچشمه بگيرد »[3]

مراد از بداخلاقی در بحث ما ، اخلاق رذيله که در درون انسان است ازقبيل کبر ، حسادت ، عجب ، غضب و کينه نيست. بلکه مراد ما در اينجا همان تند خوئي انسان است. که زود عصبانی می شود ، تند و خشن برخورد می کند و تند خوئی می نمايد. روانشناسان انسانها را به دو تيپ شخصيتی « A » و « B » تقسيم می کنند . که افرادی که دارای تيپ شخصيتی « A » هستند معمولا افراد عصبانی ، تند مجاز هستند که تند تند صحبت می کنند و رفتار خشونت آميزدارند. در مقابل آنها افرادی که دارای تيپ شخصيتی « B » هستند افرادی نرم و ملايم بوده و دارای متانت خاص می باشند.

بداخلاقی از منظرروايات

احاديث و روايات فراوانی از معصومين عليهم السلام در مذمت بد اخلاقی وارد شده است که ذکر همه آنها در اينجا ممکن نيست وليکن به تعدادی از آنها اشاره می کنيم.

1ـ در حديثى از پيغمبر اكرم(صلى الله عليه وآله) مى خوانيم كه فرمود: «اِيّاكُمْ وَ سُوءَ الْخُلْقِ فَاِنَّ سُوءَ الْخُلْقِ فِى النّارِ لا مُحالَةَ »[4] يعنی ” از سوء خلق بپرهيزيد كه اين عمل سرانجام در آتش است. “